Dostępność cyfrowa na polskich uczelniach

Jakie zmiany należy wprowadzić, aby zgodnie z ustawą, osiągnąć pełną dostępność cyfrową stron internetowych administracji publicznej? Odpowiedź na indywidualne potrzeby niepełnosprawnych użytkowników to wyzwanie, przed którym stoją nie tylko instytucje czy uczelnie, ale całe społeczeństwo.

Do zadań zespołu tworzącego zintegrowany system informatyczny należy m.in. opracowywanie i aktualizowanie rozwiązań, które będą uwzględniać wytyczne WCAG 2.0.

Dostępność cyfrowa a wyniki badań

Raport Najwyższej Izby Kontroli (m.in. z 2018 roku) opisuje zarówno dobre praktyki, jak i różnorodne problemy, które napotykają studenci z niepełnosprawnościami. Wyciągając wnioski z tego typu badań, a także indywidualnych doświadczeń niepełnosprawnych osób, można starać się ułatwić im poruszanie się po budynku uczelni czy w Internecie.

Testowanie bez barier

Coraz więcej uczelni wyższych oraz dostawców oprogramowania dostrzega problem dostępności cyfrowej. Zapewnienie dostępności cyfrowej jest jednak proste tylko w teorii. Potrzeby niepełnosprawnych użytkowników różnią się od siebie. Opracowanie cyfrowo „dostępnych” udogodnień czy przystosowanie istniejących rozwiązań do potrzeb osób z niepełnosprawnościami wymaga wiedzy i czasu.

Proces tworzenia i testowania responsywnych wersji e-systemów, które w znacznym stopniu uwzględniają wymogi WCAG 2.0, jest dłuższy niż ten sam proces dla „zwykłych” rozwiązań. Obejmuje on wiele różnych działań. Ważna jest odpowiednia analiza przedwdrożeniowa oraz bieżąca modyfikacja działań. W fazie testowania weryfikuje się np. obsługę systemu na komputerze za pomocą tabulatora (bez myszki). Tester bada też każdy element strony responsywnej w trzech stopniach kontrastu i korzysta z tzw. walidatora WCAG 2.0.

Więcej niż wirtualny dziekanat

Przykładów rozwiązań cyfrowych, które już teraz mogą pomagać niepełnosprawnym studentom, jest więcej. Wielu słabo widzących i niewidomych użytkowników używa czytników ekranu. Ułatwiają one „czytanie” treści stron internetowych czy dokumentów PDF.

Ciekawym rozwiązaniem jest też bezpłatna aplikacja „ToTuPoint”. Pozwala ona słabo widzącym lub niewidomym studentom poruszać się po budynkach Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz innych podobnych obiektach. Z kolei Politechnika Lubelska wraz z innymi uczelniami z całej Polski współtworzy System Akademickiej Biblioteki Cyfrowej. Zakłada on zdalny dostęp do księgozbioru dla niepełnosprawnych studentów.

Indywidualne dostosowanie

Ogromną rolę odgrywają też szkolenia organizowane przez biura ds. osób niepełnosprawnych czy fundacje. Pomagają one coraz lepiej rozumieć niepełnosprawność, a tym samym tworzyć lepsze  rozwiązania. Pomocne dla zmian są także programy dofinansowania inwestycji. Przykładowo aż 70% środków z konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju „Uczelnia dostępna” należy przeznaczyć na tworzenie procedur, nowych przedmiotów i szkoleń. Zapewnią one podstawy dla kolejnych innowacji.

Dostępność cyfrowa w przyszłości

Jak prezentuje się przyszłość szkolnictwa wyższego w Polsce pod kątem dostępności cyfrowej? Eksperci podkreślają, że uczelniane udogodnienia powinny być dostosowywane do różnych rodzajów i stopni niepełnosprawności studentów. Wszyscy powinniśmy patrzeć też na problem dostępności cyfrowej szerzej. Konieczna jest zmiana sposobu myślenia o niepełnosprawnych użytkownikach. Warto mówić  o dobrych praktykach i wyciągać wnioski z dotychczasowych wdrożeń. Wszystko po to, by całkowicie niwelować bariery, a nie tworzyć nowe.